سردرد – قسمت دوم

سردرد – قسمت دوم

کلینیک چند تخصصی درد دکتر محسن پور

– سردرد میگرنی

میگرن دومین علت شایع سردرد است و در ۱۷% خانمها و ۷% آقایان دیده می­شود. معمولاً یک سردرد اتفاقی و حمله­ای است و با علائمی هم­چون حساسیت به نور، صدا یا حرکت، تهوع و استفراغ همراه است. بعبارت دیگر، میگرن یک سندرم سردرد خوش خیم و راجعه همراه با سایرعلائم اختلال عملکرد نورولوژیک می­باشد. مغز افراد میگرنی به محرکهای حسی و محیطی حساس است.

این افراد براحتی به محرکهای حسی عادت نمی­کنند. این حساسیت در طی دوران قاعدگی زنان شدت پیدا می­کند. عواملی هم­چون نور بسیار شدید، صدا، گرسنگی، استرس شدید، فعالیت فیزیکی، هوای طوفانی یا تغییرات فشار ، نوسانات هورمونی طی دوران قاعدگی، کم خوابی یا پُرخوابی، الکل و سایر محرک­های شیمیایی میتوانند باعث شروع یا تشدید سردرد میگرنی گردند. آگاهی از حساسیت بیماران به اینگونه محرکات می­تواند نقش موثری در تغییر شیوه زندگی بمنظور درمان میگرن داشته باشد.

تشخیص

برای تشخیص میگرن باید همیشه به احتمال وجود آن فکر کرد. اورای میگرن (شامل اختلال بینایی بصورت نورهای درخشان یا خطوط زیگزاگ که از عرض میدان بینایی عبور میکنند، یا سایر علائم نورولوژیک) فقط در ۲۵بیماران دیده میشود. به بیمارانی که هر روز دچار حملات میگرن میشوند، موارد مزمن میگرن اطلاق میگردد.

 

سردرد تنشی شایعترین سردرد اولیه در کلینیک بوده و باید میگرن را از آن افتراق داد. بسیاری از بیمارانیکه سردرد ناتوان کننده دارند احتمالا مبتلا به سردرد میگرنی هستند. بطور کلی، میگرن یک سردرد با خصوصیات همراه آن بوده، در حالیکه سردرد تنشی، بدون خصوصیات ویژه میباشد.

 

بیماران مبتلا به موارد بدون سردرد[۱] میگرن، در بسیاری از اوقات دچار علائم نورولوژیک راجعه همراه با تهوع یا استفراغ، ولی با سردرد خفیف یا بدون سردرد میشوند. سرگیجه میتواند یکی از علایم مهم این بیماران بوده، بطوریکه تخمین زده میشود حدود ۳/۱ بیمارانی که برای سرگیجه یا گیجی مراجعه میکنند مبتلا به میگرن هستند.

درمان

آموزش به بیمار یکی از جوانب مهم در درمان میگرن است. دانستن اینکه بیماران باید بدانند که میگرن یک سردرد ارثی است و با تعدیل شیوه زندگی و دارو میتوان آنرا کنترل نمود، ولی قابل ریشه کنی نمیباشد. همچنین برای بیماران مفید است که بدانند میگرن به جز موارد خاص (مانند برخی زنان میگرنی که قرصهای جلوگیری از بارداری یا قرصهای استروژنی مصرف میکنند) بعنوان یک بیماری خطرناک و تهدید کننده حیات درنظر گرفته نمیشود.

درمانهای غیر دارویی

میگرن را میتوان تا حدودی با روشهای غیردارویی درمان کرد. آگاهی و اجتناب از عوامل محرک سردرد معمولاً برای بیماران مفید است. یک روش زندگی منظم شامل رژیم سالم، ورزش مرتب، خواب منظم، اجتناب از استرس زیاد، میتواند مفید میباشد. بیماران میگرنی نسبت به افراد مشابه غیرمیگرنی مواجه با استرس بیشتری نیستند، بلکه بنظر میرسد پاسخ شدیدتری به استرس میدهند. از آنجائیکه استرس های زندگی اجتناب ناپذیر هستند کاهش پاسخ به استرس با روشهای مختلف برای بیماران سودمند میباشد. این روش ممکن است شامل عبادت، یوگا، تمرکز و…. باشد. این روشها در اکثر موارد بعنوان مکملی برای دارو درمانی هستند. هنگامیکه روشهای غیر دارویی قادر به پیشگیری از بروز حملات نباشند، میتوان از درمانهای دارویی استفاده نمود.

درمانهای حمله حاد میگرن

اساس درمان دارویی استفاده درست از یک یا چند داروی موثر در میگرن میباشند .مهمترین عامل در انتخاب روش مناسب درمان، میزان شدت حمله میگرن است. حملات خفیف را معمولاً میتوان با داروهای خوراکی درمان نمود (با موفقیت ۷۰-۵۰%)، ولی حملات شدید ممکن است نیاز به درمان تزریقی داشته باشند.

 

سه گروه اصلی از داروها در درمان میگرن عبارت از: داروهای ضد التهابی[۲]، اگونیستهای گیرنده سروتونین  و آنتاگونیستهای گیرنده دوپامین هستند. بعنوان یک اصل کلی، باید مقدار مناسب از هر یک از این داروها را تجویز نمود. اگر بعلت عدم پاسخ یا بازگشت علائم پس از ۶۰ دقیقه، احتیاج به تجویز مجدد دارو بود باید مقدار دارو را افزایش داد. روش درمان میگرن در هر بیمار، مخصوص به خود بیمار بوده و یک روش استاندارد برای همه بیماران وجود ندارد. البته تا تشخیص رژیم خاص برای هر بیمار، ممکن است نیاز به تغییر مداوم رژیم درمانی باشد.

 

ادامه دارد….

 

[۲] -anti-inflammatory agents

 

 

• 
• 
• 
•